Czym jest Semioforia?
Semioforia to koncepcja z semiotyki i kulturoznawstwa, opisująca obiekty lub symbole będące nośnikami znaczeń, od greckich słów sēma – „znak” i phoros – „noszący”. Kategorię tę wprowadził do nauk humanistycznych Krzysztof Pomian, aby przezwyciężyć opozycję między podejściem semiotycznym a pragmatycznym oraz między kulturą duchową a materialną.
Semiofory obejmują przedmioty widzialne, które można podzielić według funkcji na:
- ciała – istniejące w naturalnym otoczeniu człowieka,
- rzeczy – przedmioty codziennego użytku,
- odpady – przedmioty bezużyteczne,
- media – służące do wytwarzania semioforów,
- semiofory – przedmioty będące nośnikami znaczeń.
"Semioforia w codzienności to próba dostrzeżenia niewidzialnego w tym, co widzialne." - K. Pomian
Pogranicza Naszej Codzienności
W pograniczach codzienności semiofory odgrywają rolę pośredników między tym, co dostępne, i tym, co niedostępne dla naszego doświadczenia. Semiofory łączą przeszłość z teraźniejszością, przenosząc znaczenia i pamięć historyczną przez pokolenia – od dawnych grobowców, przez kolekcje osobliwości, aż do współczesnych muzeów.
Przykłady takich semioforów to:
- tekst (rękopisy, książki, tablice z inskrypcjami),
- ikoniczne znaki (rysunki, obrazy, mapy, fotografie),
- substytuty wartości (banknoty, monety),
- znaki statusu społecznego (tatuaże, odznaki, stroje).
Bibliografia
- Pomian K. (1987), Collectionneurs, amateurs et curieux. Paris, Venise: XVIe–XVIIIe siècle, Paris: Gallimard.
- Pomian K. (1996), Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja XVI–XVIII wiek, tłum. A. Pieńkos, Warszawa: PIW.
- Pomian K. (1999), Sur l’histoire, Paris: Gallimard.
- Pomian K. (2003), „À propos des vases des Médicis” w: Des saintes reliques à l’art moderne. Venise – Chicago XIIIe–XXe siècle, Paris: Gallimard.
- Pomian K. (2006), Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin: UMCS.